Jak wykonać zdjęcie Startrails, obróbka w Photoshop

0
2126
Rate this post

Startrails: fotografia gwiazd w ruchu. Jak wykonać takie zdjęcie, oraz jak przygotować się do pasjonujących obserwacji badających ciągły ruch gwiazd na sferze niebieskiej?

Miejsce obserwacji

Najoczywistsza z oczywistości: ciemne niebo, najlepiej z dala od miejskich świateł, które mogą tylko ograniczać widoczność i liczność obserwowanych na niebie obiektów. W ustaleniu dobrej miejscówki może nam pomóc strona lightpollutionmap.info, o której (m.in.) pisaliśmy przy okazji artykułu o zanieczyszczeniu światłem. Dobrze również zadbać o ciepłe ubranie, bowiem noce w lecie mogą być zimne. Najlepiej wybierać miejsca na wzgórzach, polanach i stokach. W przypadku tych ostatnich musimy zorientować się, czy wzgórze nie zasłoni nam widoku Gwiazdy Polarnej i jej okolic. Co prawda można wykonać startrails w innym miejscu niż lokalizacja Gwiazdy Polarnej, ale na efekt trzeba będzie dłużej poczekać, na pewno też nie uchwycimy pełnego – 360-stopniowego – obrotu.

Miejsce na niebie

Chcąc uchwycić gwiazdy w ruchu, należy skierować obiektyw w okolice Gwiazdy Polarnej. Jak ją odnaleźć? Można posłużyć się aplikacją na smartfona, lub sprawdzić wcześniej w programie komputerowym, np. Stellarium. Gwiazda Polarna jest ostatnią gwiazdą dyszla Małego Wozu (Ursa Minor) i znajduje się w odległości będącej przedłużeniem 4 długości prawego boku Wielkiego Wozu (Ursa Maior). Gwiazda ta wyznacza kierunek północny.

Sprzęt – obiektyw i aparat

Aby wykonać zdjęcie typu startrails, należy zaopatrzyć się w choćby najtańszą lustrzankę cyfrową z obiektywem szerokokątnym (stałoogniskową lub zmiennoogniskową). Wystarczy nawet najtańszy, standardowy obiektyw typu kit Canona: 18-55 mm. Jeśli chodzi o matrycę aparatu, najlepsza jest oczywiście matryca wykorzystywana w aparatach pełnoklatkowych typu full frame. Zapewni nam ona relatywnie niski szum, w porównaniu do matryc APSC (crop). Nieodzowny będzie również statyw, który zapewni nam nieporuszenie podczas długich czasów naświetlania, oraz wężyk spustowy, za pomocą którego wyzwolimy i jednocześnie zablokujemy migawkę na dowolny wybrany przez nas czas. Jeśli chodzi o statyw, to warto go dociążyć: wiele z nich posiada specjalny, przeznaczony do tego celu hak. Dzięki temu cała konstrukcja nabierze stabilności, szczególnie na miękkim podłożu, np. trawie.

Podczas długiej nocy będziemy musieli również uważać na zaparowujący obiektyw aparatu. Jak się przed tym ustrzec? Należy zaopatrzyć się w opaskę grzejną do obiektywu, lub wykonać ją samemu z rezystorów. Opaska musi być oczywiście zasilana, np. akumulatorem żelowym 12V (sam akumulator ładuje się prostownikiem impulsowym) bądź przez wtyk zapalniczki samochodowej. Przecieranie obiektywu szmatką, a następnie usuwanie tych zdjęć, które (w metodzie stackowej) będą uwidaczniały ten proces, mija się z celem. Obiektyw bowiem potrafi zraszać się co 30s.

Kolejną sprawą jest karta CF/SD. Jeśli wykonujemy stack zdjęć w pełnej rozdzielczość np. 12 Mpix, a planujemy sesję 2-godzinną musimy posiadać ok. 7,2 GB wolnego miejsca na karcie. Wykonamy bowiem 360 zdjęć (3 zdj/min.) a każde będzie miało pojemność 20 MB, a więc 360 x 20 = 7200 MB.

Jedna w pełni naładowana bateria powinna wystarczyć.

Nastawy aparatu

Wykonując zdjęcia startrails mamy do dyspozycji 2 metody:

wykonanie pojedynczego zdjęcia z długim czasem naświetlania i niższym ISO. Wybieramy długi czas w trybie BULB, np. ekspozycja 120 min, ISO rzędu 100-400. Nie zapomnijmy wyostrzyć! Najlepiej zrobić to przestawiając ostrzenie obiektywu w tryb M (manualny). Jeśli jest ciemno możemy złapać ostrość na jakiejś jasnej gwieździe/planecie, lub pomóc sobie reflektorami samochodu, oświetlając np. drzewo. Czasem mamy już do dyspozycji obiekt oświetlony np. budynek. Niektóre obiektywy pozwalają na ostrzenie na nieskończoność (∞). Jeśli posiadamy tę opcję, wybierzmy ją. Można również wykorzystać do złapania ostrości Autofocus: w takim wypadku po wyostrzeniu przełączmy obiektyw od razu w tryb manualny: zapobiegnie to ponownemu ostrzeniu za każdym razem przy wyzwalaniu przycisku migawki.
ta metoda pozwoli nam uzyskać mniej zaszumione zdjęcie końcowe, w porównaniu do metody pierwszej. Ostrzymy obiektyw tak jak poprzednio. Wykonanie serii wielu zdjęć z długim czasem i wysokim ISO. Wybieramy czas pojedynczego zdjęcia rzędu 20-30s, oraz ISO rzędu 1600-3200. Później zdjęcia będziemy musieli złożyć (zestackować) w Photoshopie, wybierając opcje Plik/Skrypty/Wczytaj pliki do stosu… (Photoshop w wersji CS4). Następnie dla wszystkich warstw wybieramy tryb mieszania na Jaśniej (Lighten). Jeśli nie posiadamy Photoshopa możemy zaopatrzyć się w darmowe programy, np. StarTrails lub StarStax. Wykonując zdjęcia stackowane należy wykonywać je tak, aby przerwy czasowe pomiędzy wykonywanymi zdjęciami nie były zbyt duże, w przeciwnym razie zdjęcie wynikowe będzie zawierało przerwy w śladach gwiazd. Zdjęcie tytułowe na przykład powstało ze stacka 49 zdjęć, o ISO równym 3200 i czasie naświetlania 20s (obiektyw 18mm). Zawsze otwieramy przysłonę maksymalnie jak pozwoli nam na to obiektyw.